Een niet-circulair kettingwiel is volledig gespecificeerd door vier karakteristieken: het aantal tanden, de ovaliteit, de BCD (Bolt-Circle-Diameter) en het aantal crank armen.
Aantal tanden (bijv. 52 tanden of bijv. 38 tanden)
Monteer bij voorkeur ovale kettingbladen met hetzelfde aantal tanden als bij de ronde bladen waarmee gewoonlijk gefietst wordt. Het verzet is dan identiek maar de efficiëntie met PowerOval is natuurlijk veel beter.
Ovaliteit
Is de verhouding tussen de grootste en de kleinste diameter van PowerOval. Dit is bijv 1.25. Gewoonlijk schrijft men 25%.
Streef naar de hoogst mogelijke ovaliteit voor maximale efficiëntiewinst.
Er zijn evenwel beperkingen door kans op kettingafloop.
Door de schuine kettinglijn met 10- en vooral met 11-speed kan, bij sommige fietsconfiguraties of bij ruwe fietsomstandigheden de ketting van het buitenblad aflopen als de ketting op de kleinste achterkroontjes geschakeld wordt. Inderdaad, in deze omstandigheden worden de grenzen van de technische mogelijkheden bereikt.
Daarom wordt de ovaliteit van PowerOval bewust beperkt tot 25 %
en is ook de vorm van PowerOval geoptimaliseerd voor “zero-kettingafloop”.
BCD (Bolt-Circle-Diameter)
(ook de “steek” genoemd) staat voor Bolt-Circle-Diameter van de crank. Dit is de diameter van de cirkel die door het hart van de bladbouten van de crank loopt.
De BCD is bijv. 130 mm of 110 mm (ook Compact genoemd).
De BCD kan ook afgeleid worden door de afstand (noem dit X) te meten tussen twee opeenvolgende gaten voor de bladbouten.
Zie de figuren.
Voorbeelden:
Shimano (-compatibele) cranks:
X = 76.4 mm (5-armige crank) dan is BCD = 130 mm.
X = 64.7 mm (5-armige crank) dan is BCD = 110 mm
X = 90 mm / 63 mm (rechthoek) (4-armige crank) dan is BCD = 110 mm
Campagnolo (enkel op bestelling gemaakt)
X = 79.4 mm (5-armige crank), dan is BCD = 135 mm
X = 64.7 mm (5-armige crank), dan is BCD = 110 mm
De keuze van de BCD is ook bepalend voor de ovaliteit en het (minimum) aantal tanden op de binnenring. Omgekeerd bepaalt ook de ovaliteit en het aantal tanden de mogelijke BCD. Bijvoorbeeld een ovaal met 42 tanden en ovaliteit 20% kan gefabriceerd worden voor een BCD 110 én voor een BCD 130. Indien de ovaliteit van die 42 ovaal echter 30% zou zijn dan kan dit alleen maar met BCD 110.
Montage 5-armige crank BCD 130 en BCD 110
*5-armige crank zonder schroefje door de crank (Shimano & Shimano compatibel)
Buitenblad
Positioneer de “dubbele inkeping” in de binnenrand van het buitenblad bovenaan. Plaats de crank ongeveer loodrecht op de richting van de zitbuis. Zorg er voor dat een blad bevestigingsschroefje in een positie (bijv. R of …) komt, die wordt aangegeven op het buitenblad.
Binnenblad
Het binnenblad wordt zo georiënteerd t.o.v. het buitenblad dat de “inkepingen” in de binnenrand van het binnenblad corresponderen met de “inkepingen” in de binnenrand van het buitenblad. De belettering op het binnenblad zijn dan georiënteerd naar het frame.
*5-armige cranks mét schroefje door de crank (Campagnolo)
Buitenblad
Positioneer de “dubbele inkeping” in de binnenrand van het buitenblad onderaan. Plaats de crank ongeveer loodrecht op de richting van de zitbuis. Zorg er voor dat een blad bevestigingsschroefje in een positie (bijv. R of …) komt, die wordt aangegeven op het buitenblad.
Binnenblad
Zie hierboven. Analoog.
Montage 4-armige crank BCD 110
Haal de crankas uit de bottom-bracket.
Schuif het ovale buitenblad over de crank en zorg ervoor dat het blad zo georiënteerd is dat het “ketting opvang nokje” beneden de crank komt én dat de uiteinden van de 4 bevestigingsarmen (spider) in de gefreesde “holtes” ( kleine diameter vergrotingen van de binnen opening) van het ovale blad liggen. Zie Foto 1.
Verdraai nu het ovale blad in tegen-uurwerk-wijzerzin, zonder forceren tot de juiste (door jou gekozen) oriëntatie positie bereikt wordt. Het ketting opvang nokje bevindt zich nu achter de crank. Zie Foto 2.
Positioneer nu het binnenblad (belettering gericht naar het fietsframe) en schroef beide kettingbladen vast met de meegeleverde moer/bout combinaties.
Het fietskader en de crank as moeten de doorgang van (binnen-)kettingbladen met voldoende grote diameter langsheen de achterwielvork toelaten.
Normaliter geven de buitenbladen geen probleem.
Mogelijke oplossingen indien slepen tegen liggende achtervork:
- ring (ver-)plaatsen tussen as en crank zodat de crank met de spider iets verder van het fietskader af staat.
- langere crankas monteren
* Hoogte aanpassing van de voorderailleur.
De hoogte van de voor-derailleurvork wordt aangepast tot maximaal een paar mm boven de doorgang van het grootste verzet (grootste diameter verticaal).
Bij een derailleurvork met klemband gaat deze hoogte aanpassing moeiteloos.
Met een vaste derailleur ophanging kan het monteren van een derailleur versteller (adapter) nodig zijn.
Dit hulpstukje (adapter) kan besteld worden samen met PowerOval kettingbladen.
Zie “Accessoires”.
* Adaptor types voor op nok gemonteerde voorderailleur
- gewone adaptor (zie accessoires)
- wigvormige adaptor (zie accessoires)
Met de wigvormige adapter wordt de voorderailleur verhoogd, achteruit geplaatst en achterover gekanteld zodat de onderkant van de derailleurkooi (schakelvork) ruim 9 mm zakt.
* Slepen ketting in de derailleur ketting-kooi.
Onderrand sleept?
Bij gebruik van een klein binnenblad met grote ovaliteit (bijv. 38 tanden en 25 % ovaliteit) kan het gebeuren dat de ketting, bij het schakelen naar de kleinste tandkroontjes over de onderrand van de schakelvork sleept wanneer het binnenblad doorheen zijn kleinste versnelling gaat (kleinste diameter staat vertikaal).
Dit kan worden opgelost door de bovenvermelde adapters die de derailleurkooi naar achter verschuift en eventueel wat kantelt. Hierdoor zakt de onderrand van de schakelvork substantieel.
Indien dit nog onvoldoende is moet een voorderailleur met langere schakelvork gemonteerd worden.
Binnenrand sleept?
Sleept de ketting tegen de binnenrand van de schakelvork dan kan die verbreed worden door het tussen-monteren van de nodige dikte-ringetjes of het lichtjes vervormen van de schakelvork.
Door de speciale vorm van PowerOval kettingwielen is het geluidsniveau iets verschillend met het gewone ronde kettingwiel.
Een goedgesmeerde ketting wordt daarom aanbevolen.
Voor verantwoording: zie “Wetenschap”
Wegfiets
Zitbuishoek is ongeveer 73°
Monteer de crank in de “R” (Road) positie.
Tijdritfiets
Zitbuishoek is ongeveer 80°
Monteer de crank in de “T” (Time Trial) positie, dit is de middelste montage positie.
Triathlonfiets
Zitbuishoek (virtueel) groter dan 80° door de vooruitgeschoven zitpositie.
Monteer de crank in de “TR” (Triathlon) positie.
Bij een sterk vooruitgeschoven zitpositie kan er een “correctie” aangenomen worden, dit door telkens over één montage-positie door te schuiven (“R” wordt middenpositie en “T” verschuift vanuit middenpositie, in wijzerzin, naar de derde montage positie, “TR”)
Positioneer de kettingbladen zodanig dat de grote diameters verticaal staan. Indien er een dubbele inkeping is op de binnenrand van beide bladen dan staan die inkepingen nu bovenaan. Als de crank ongeveer loodrecht op de richting van de zitbuis staat zijn de bladen en de crank correct gemonteerd (vuistregel).
Het PowerOval® niet-circulaire kettingwiel levert een crankvermogen voordeel af door een kinetisch (dynamisch) efficientie-effect. Dit efficientie-effect treedt op vanaf ongeveer 50 rpm en wordt substantieel groter vanaf 80 rpm. Het neemt verder “exponentieel” toe met hogere toerentallen. Het PowerOval® kettingblad geeft verlaging van de piek-belasting in de strekspieren van knie en heup. Dit voordeel manifesteert zich bij alle toerentallen en neemt ook meer dan proportioneel toe met de trapfrequentie.
Hogere trapfrequenties zijn dus aangewezen (…80 rpm…90 rpm…100 rpm….)
Zie ook wetenschap